Δράσεις
Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Σχεδία» αναλαμβάνει ποικίλες δράσεις.
Δείτε παρακάτω πιο αναλυτικά τους ωφελούμενους:
Εκπαίδευση εκπαιδευτικών Προσχολικής, Α’/θμιας και Β’/θμιας εκπαίδευσης σε προγράμματα Αγωγής Υγείας για την πρόληψη των εξαρτήσεων – Εποπτεία
Προγράμματα πρόληψης σε μαθητές Δημοτικού
Βραχείες παρεμβάσεις και προγράμματα πρόληψης των εξαρτήσεων σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου
Συμβουλευτική σε μαθητές Λυκείου
Η ενημέρωση και η εκπαίδευση των γονιών προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του γονεϊκού τους ρόλου κρίνεται απαραίτητη σε έναν κόσμο ταχύτατα μεταβαλλόμενο.
Συμβουλευτική σε γονείς, εφήβους, νέους
Παροχή στήριξης σε χρήστες, οικογένειες χρηστών και άλλο πληθυσμό
Επιστημονικά έγκυρη ενημέρωση σε επιστήμονες, φοιτητές ή σε ενδιαφερόμενο κοινό, για θέματα σχετικά με τις εξαρτήσεις.
Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας
Παρεμβάσεις σε φοιτητές Ανθρωπιστικών Σπουδών
Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας
Εκπαιδευτικοί
Εκπαίδευση εκπαιδευτικών Προσχολικής, Α΄/θμιας και Β΄/θμιας εκπαίδευσης σε προγράμματα Αγωγής Υγείας για την πρόληψη των εξαρτήσεων– Εποπτεία
Η εκπαίδευση εκπαιδευτικών έχει στόχο την ευαισθητοποίησή τους γύρω από το πρόβλημα των εξαρτήσεων, την κατανόηση αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και την εξοικείωσή τους με εκπαιδευτικά υλικά πρόληψης.
H υλοποίηση των προληπτικών προγραμμάτων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς είναι αποτελεσματικότερη, λόγω της σταθερής σχέσης τους με τους μαθητές. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό λειτουργούν πολλαπλασιαστικά στο έργο της πρόληψης, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός σχολείου που προάγει όχι μόνο τη μάθηση, αλλά και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των μαθητών.
Οι εκπαιδευτικοί προσχολικής εκπαίδευσης εκπαιδεύονται στο υλικό: «Βήματα για τη ζωή. Πρόγραμμα ανάπτυξης ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων για το Νηπιαγωγείο».
Oι εκπαιδευτικοί Α΄/θμιας Εκπαίδευσης εκπαιδεύονται στα υλικά:
α) «Ο κήπος με τις 11 γάτες».
β) «Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού».
γ) «Παιχνίδια παιδιών»
Οι εκπαιδευτικοί Β΄/θμιας Εκπαίδευσης εκπαιδεύονται σε:
α) Υλικό που σχεδιάστηκε και εφαρμόζεται από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου για την πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών (καπνού, αλκοόλ, ναρκωτικών) σε μαθητές Γυμνασίου.
β) Εκπαιδευτικό υλικό «Στηρίζομαι στα πόδια μου».
γ) Εκπαιδευτικό υλικό «Συζητήσεις Εφήβων»
δ) Εκπαιδευτικό υλικό «Ψυχική Υγεία – Διαπροσωπικές σχέσεις 11 – 14 ετών)
Στους εκπαιδευτικούς που υλοποιούν προγράμματα στα σχολεία τους, παρέχεται εποπτεία από τα στελέχη του Κέντρου, ώστε να έχουν την απαραίτητη στήριξη στο έργο τους.
Μαθητές
Προγράμματα πρόληψης σε μαθητές Δημοτικού
Tα προγράμματα πρόληψης των εξαρτήσεων πρέπει να ξεκινούν πριν την ηλικία έναρξης της χρήσης. Κι αυτό γιατί από πολύ νωρίς τα παιδιά υιοθετούν στάσεις, προσδοκίες, συμπεριφορές και αντιλήψεις απέναντι στις εξαρτήσεις.
Στόχοι των προγραμμάτων είναι:
- η ανάπτυξη ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών (επικοινωνία, διεκδικητικότητα, δεξιότητες αντίστασης, επίλυσης διαφορών, αναγνώριση και διαχείριση συναισθημάτων)
- η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και η υιοθέτηση ενεργητικής στάσης ζωής
Τα εκπαιδευτικά υλικά που χρησιμοποιούνται είναι:
α) «Ο Κήπος με τις 11 γάτες»
β) «Δεξιότητες για Παιδιά του Δημοτικού» και
γ) «Παιχνίδια Παιδιών» Το εκπαιδευτικό υλικό εφαρμόζεται από εκπαιδευμένους δασκάλους, στη διάρκεια του ωρολογίου προγράμματος.
Βραχείες παρεμβάσεις και προγράμματα πρόληψης των εξαρτήσεων σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου
Οι βραχείες παρεμβάσεις και τα προγράμματα μεγάλης διάρκειας στοχεύουν στην παροχή πληροφοριών και στην αλλαγή της στάσης των μαθητών απέναντι στις εξαρτήσεις μέσω της ανάπτυξης βασικών δεξιοτήτων (αυτογνωσία, επικοινωνία, αναγνώριση συναισθημάτων, αποδοχή διαφορετικότητας, λήψη αποφάσεων, επίλυση συγκρούσεων κ.ά.) για το χειρισμό δύσκολων καταστάσεων που προηγούνται της εμφάνισης εξαρτητικών συμπεριφορών.
Αναλυτικότερα οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Βραχείες προληπτικές παρεμβάσεις με στόχο την ενημέρωση σε θέματα εξαρτήσεων και την κατάρριψη μύθων που σχετίζονται με αυτές (δίωρες παρεμβάσεις).
- Προγράμματα για την πρόληψη των εξαρτήσεων (καπνού, αλκοόλ, ναρκωτικών, διαδικτύου) και άλλων επικίνδυνων συμπεριφορών:
α) με την εφαρμογή του υλικού που σχεδιάστηκε και εφαρμόζεται από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου ή
β) με τα εκπαιδευτικά υλικά Αγωγής Υγείας για τη Β΄/θμια Εκπαίδευση «Στηρίζομαι στα πόδια μου», «Συζητήσεις Εφήβων», «Ψυχική Υγεία – Διαπροσωπικές σχέσεις 11 – 14 ετών).
Συμβουλευτική σε μαθητές Λυκείου
Η συμβουλευτική αφορά στην ψυχολογική υποστήριξη των μαθητών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Παρέχεται μετά από αίτημα του σχολείου και περιλαμβάνει ατομικές συναντήσεις στελέχους του Κέντρου με μαθητές που το επιθυμούν. Το στέλεχος του Κέντρου. βρίσκεται στο σχολείο σταθερά μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα, ανάλογα με τον αριθμό των αιτημάτων. Η κάθε συνεδρία διαρκεί μια διδακτική ώρα. Αν κριθεί απαραίτητο, υπάρχει επικοινωνία και συνεργασία με τους γονείς ή κηδεμόνες.
Τα αιτήματα των μαθητών αφορούν συνήθως σε άγχος, κατάθλιψη, νευρική ανορεξία, διαταραχές συμπεριφοράς, κακοποίηση, παραμέληση, ψυχιατρικά προβλήματα στην οικογένεια, διαζύγιο, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι μαθητές με σοβαρά ψυχικά προβλήματα παραπέμπονται σε αρμόδιες υπηρεσίες (Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ιωαννίνων, Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο, κλπ.).
Γονείς
Η ενημέρωση και η εκπαίδευση των γονιών προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του γονεϊκού τους ρόλου κρίνεται απαραίτητη σε έναν κόσμο ταχύτατα μεταβαλλόμενο.
Η «Σχεδία» πραγματοποιεί Ομάδες Γονέων που απευθύνονται σε:
- Γονείς παιδιών νηπιακής ηλικίας που ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά αυτής της ηλικιακής περιόδου.
- Γονείς παιδιών παιδικής ηλικίας με βασικές ανησυχίες γύρω από τις σχέσεις με τα παιδιά, τη σχολική επιτυχία, την κοινωνικοποίηση και την ομαλή ένταξη στη φάση της εφηβείας.
- Γονείς παιδιών εφηβικής ηλικίας με κύριους προβληματισμούς τη στήριξη των παιδιών τους στα προβλήματα της εφηβείας, την επίλυση των ενδοοικογενειακών συγκρούσεων, τη βελτίωση της επικοινωνίας στην οικογένεια, την ενημέρωση για τις εξαρτήσεις.
Στόχος των δράσεων είναι:
- η ενημέρωση
- η στήριξη των γονιών στο ρόλο τους
- η ενθάρρυνσή τους να μοιραστούν φόβους και αγωνίες
- η ενίσχυση δεξιοτήτων επικοινωνίας
- η λειτουργική διαχείριση των σχέσεων με τα παιδιά
Αιτήματα για βοήθεια
Συμβουλευτική σε γονείς, εφήβους, νέους κ.ά. με στόχο την ψυχοκοινωνική τους στήριξη και την αναζήτηση νέων τρόπων αντιμετώπισης δυσκολιών.
Ευρύτερη Κοινότητα
Είναι διαπιστωμένη η ανάγκη για επιστημονικά έγκυρη ενημέρωση σε επιστήμονες, φοιτητές ή σε ενδιαφερόμενο κοινό για θέματα σχετικά με τις εξαρτήσεις, αφού οι απόψεις που συχνά προβάλλονται με το μανδύα της επιστημονικής εγκυρότητας είναι αρκετές φορές αλληλοσυγκρουόμενες ή λανθασμένες.
Επίσης η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε δραστηριότητες πρόληψης, εκπαίδευση είναι καθοριστικής σημασίας.
Ειδικές ομάδες πληθυσμού
α) Παρεμβάσεις σε φοιτητές Ανθρωπιστικών Σπουδών: Η παρέμβαση έχει σαν στόχο την εκπαίδευση των φοιτητών, που ενδεχομένως θα αποτελέσουν μελλοντικούς επαγγελματίες υγείας, στη φιλοσοφία και μεθοδολογία προγραμμάτων Αγωγής Υγείας.
β) Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας: Οι εργαζόμενοι στο χώρο υγείας μπορούν να διαδραματίσουν κύριο ρόλο στις πρωτοβάθμιες πρωτοβουλίες πρόληψης στα πλαίσια της κοινότητας, γιατί ιδιαίτερα αυτοί έρχονται σε άμεση επαφή με τον πληθυσμό, είναι αρκετά καλά κατανεμημένοι σε όλη την κοινότητα και συνήθως υπάρχει σεβασμός και εμπιστοσύνη απέναντί τους.